LOCAL HEROES MOETEN HET DOEN

Lokale en regionale energiecoöperaties schieten als paddenstoelen uit de grond, maar vrijwel altijd gaat het om initiatieven van particulieren. Dat geldt niet voor SAENZ. Deze coöperatie is opgericht voor én door bedrijven. Samen werken ze aan een duurzamere toekomst voor de Zaanstreek.

Waarom Energiecoöperaties zijn doorgaans particuliere initiatieven. SAENZ laat zien wat de kracht is als ook bedrijven gaan samenwerken om de energietransitie te versnellen.

Wie Tom Grootjen

Wat Directeur van energiecoöperatie SAENZ

Waar Wormerveer

Bij onderhandelingen sta je sterker als je namens tien bedrijven komt

Als je benieuwd bent naar de verschillen tussen diverse soorten zonnepanelen ben je bij Tom Grootjen (61) aan het verkeerde adres. ‘Van de technische kant weet ik echt he-le-maal niets’, zegt hij aan het begin van het gesprek. Toch is de geboren en getogen Zaankanter sinds 2016 directeur van SAENZ, een energiecoöperatie die is opgezet op initiatief van bedrijvenvereniging BVNM van industrieterrein Noorderveld-Molletjesveer in Wormerveer.

SAENZ regelt onder meer de gezamenlijke energieinkoop voor de leden en ondersteunt de bedrijven als zij stappen willen zetten op het gebied van verduurzaming. Een onderwerp waar Grootjen zelf tot voor kort niet zo mee bezig was. ‘Nee, sorry, een duurzaamheidsgoeroe

ben ik nooit geweest’, zegt hij. Hoe kan het dan dat de bedrijvenvereniging in haar zoektocht naar een directeur voor de net opgerichte energiecoöperatie toch bij hem uitkwam? Grootjen heeft wel een idee. Ten eerste is hij niet iemand die makkelijk nee zegt. Grootjen was jarenlang financieel en algemeen directeur van een verfgroothandel. Toen het bedrijf moest worden verkocht, besloot hij als freelance adviseur verder te gaan. Sindsdien verdeelt hij zijn tijd tussen enkele betaalde klussen en projecten die hij vooral ‘uit liefde’ doet. Zo vervult Grootjen verschillende functies bij de plaatselijke voetbalclub, sv Fortuna, is hij voor voetbalverenigingen in de regio het aanspreekpunt op coronagebied en is hij betrokken bij een jongerenproject van de gemeente. ‘Toen ik door de bedrijvenvereniging werd benaderd voor de rol bij SAENZ had ik nog een dag in de week over.’

Bovendien kent hij het Wormerveerse industrieterrein goed. Zijn verfgroothandel zat er en hij heeft in het bestuur van bedrijvenvereniging BVNM gezeten. ‘Ik spreek de taal van de ondernemers daar’, zegt Grootjen. ‘Iedereen weet dat je “iets” moet met duurzaamheid, en de meesten willen dat ook wel, maar uiteindelijk draait het toch vooral om de vraag wat het oplevert.’ In het vertalen van de duurzame doelstellingen van de bedrijvenvereniging naar concrete aanpassingen, die passen bij de verschillende bedrijven op Noorderveld-Molletjesveer, zag hij een mooie uitdaging. En dus ging hij in op het verzoek en werd parttime directeur van SAENZ.

Lokale ondernemers steunen

De rol van Grootjen en een groep betrokken vrijwilligers vanuit de aangesloten bedrijven is vooral om de leden van de coöperatie te ontzorgen op het gebied van duurzaamheid. ‘We zoeken uit welke subsidiemogelijkheden er zijn en brengen mogelijke leveranciers in kaart. Daarbij streven we ernaar zoveel mogelijk lokale ondernemers te ondersteunen. We leggen bedrijven geen verplichtingen op. We laten alleen zien welke mogelijkheden er zijn.’ Een voordeel van deze coöperatie is dat SAENZ de vragen van bedrijven bundelt. ‘Bij prijsonderhandelingen over bijvoorbeeld zonnepanelen sta je sterker als je namens tien bedrijven komt’, verduidelijkt Grootjen. Al speelt ook mee dat hij veel ondernemers van Noorderveld-Molletjesveer persoonlijk kent. ‘Bedrijven worden doorgaans helemaal platgebeld door energiebedrijven die allemaal de beste deal beloven als je nu overstapt. Ik vond dat zelf altijd enorm irritant. Maar als ík bel zeggen ze: “Tom, gezellig. Kom even langs”. Als je een ingang hebt, heb je de kans om goed uit te leggen waar je mee bezig bent. De rest volgt dan vaak vanzelf.’ En als ondernemers na het gesprek niet overtuigd zijn? Grootjen: ‘Even goede vrienden. Ik ben geen verkoper pur sang, maar ik sta achter dit verhaal en dat probeer ik over te brengen.’

SAENZ heeft inmiddels zo’n 75 leden en verschillende succesverhalen. Zo zijn er de afgelopen jaren 18.000 zonnepanelen geïnstalleerd op het industrieterrein, verspreid over veertig bedrijfsdaken. Toch zijn er in de rest van het land maar weinig vergelijkbare initiatieven van bedrijven die de handen ineenslaan om de energietransitie te bespoedigen. ‘Een gemiste kans’, vindt Grootjen. ‘De ruimte in dit land is beperkt, maar er liggen zoveel bedrijfsdaken pal in de zon. Als je die allemaal voorziet van zonnepanelen gaat die energietransitie een stuk sneller dan met die paar panelen die op een gezinswoning passen.’

De uitstraling van de Zaanstreek

In de nabije toekomst wil SAENZ ook ondernemingen op andere bedrijventerreinen in de regio ondersteunen. ‘Ons uiteindelijke doel is om een lokaal energieplatform te realiseren, waarbij we de opgewekte groene stroom direct kunnen leveren aan de bedrijven en huishoudens in de regio.’ Of het draagvlak voor SAENZ elders net zo groot zal zijn als op Noorderveld-Molletjesveer is volgens Grootjen afhankelijk van de plaatselijke ondernemers en of zij ervoor open staan. ‘De “local heroes” op die bedrijventerreinen zijn de drijvende kracht achter dit soort initiatieven. Zij hebben het netwerk, de contacten. Zij moeten het gaan doen. Wij kunnen ze alleen proberen te overtuigen dat samenwerking goed is voor het bedrijf, de maatschappij en uiteindelijk ook voor de uitstraling van de Zaanstreek.’ Grootjen schat dat zijn eigen rol binnen die ambitieuze toekomstplannen beperkt zal zijn. ‘Ik vind het leuk om te doen, maar niet voor vijf dagen in de week.’ Als we aan het eind van het gesprek voorzichtig vragen of hij door zijn werk bij SAENZ bewuster is gaan leven, begint hij te lachen. ‘Er liggen thuis inmiddels zonnepanelen op het dak!’, grijnst hij. En vervolgens, op een meer serieuze toon: ‘Nu ik meer van de materie weet, en zelf opa ben, besef ik steeds meer dat mijn generatie medeverantwoordelijk is voor het nalaten van een gezond leefklimaat. We hoeven niet door te slaan, maar we moeten dat wel erkennen, zodat we er met elkaar wat aan kunnen doen.’